Skotopik Lümen Nedir?

Retina, görmeyi sağlayan ışığa ve renge duyarlı fotoreseptör hücrelerin bulunduğu göz tabakasıdır. Rod ve koni olmak üzere iki tip foto reseptör vardır. Rodların sayısı yaklaşık 110-125 milyon, konilerin sayısı ise 6.3-6.6 milyon arasındadır Fotoreseptör hücreleri görünür ışığı dalga boyuna yani rengine uygun olarak elektrik enerjisine çevirir ve beyinde ki görme merkezine ulaştırırlar.

Rod hücreleri ince uzun hücrelerdir, retinada 100 milyon adet rod hücresi bulunur. Rod hücreleri alacakaranlıkta görmemizi sağlarlar, bu hücreler renklere karşı duyarlı değildir renkleri grinin tonları olarak görmemizi sağlarlar.

Koni hücreleri retinada yaklaşık 3 milyon koni hücresi bulunur. Yapıları hemen hemen rod hücrelerine benzer, yalnız dış kısımları koni şeklindedir. Koni hücreleri sarı nokta (fovea) denilen alanda yoğunlaşmıştır. Gündüz ışığında ve renkli görmemizi sağlarlar. Yüksek görme merkezi olan beyin korteksinin %90 kadar bir kısmı bu sarı noktadan gelen uyarıları işlemekle görevlidir. Bugüne kadar konilerin gündüz ışığını, rodların ise alacakaranlık ışığını algıladıkları kabul edilmiştir. Sonuç olarak günümüzde kullanılan ampullerin lümen değerlerini ölçmeye yarayan ışık ölçerler (LUX Metreler) sadece koni hücrelerinin aktif olduğu görüntüyü algılamaya (Fotopik) göre kalibre edilmiştir. Rod hücrelerinin aktif olduğu görüntünün (Skotopik) etkisini tamamen göz ardı etmişlerdir.

Ancak, Dr. Sam Berman ve Dr. Don Jewett tarafından U.S. Enerji Bakanlığının sponsorluğunda yapılmış olan deneyler göstermiştir ki, aydınlatma durumlarına göre rodlar ve koniler sorumluluğu paylaşmaktadır. Bu deney sonucunda belirtmişlerdir ki Rods'lar (Scotopic) gerçekten çalışma ortamı aydınlatmasındaki görüntünün algılanmasında çok önemli bir rol oynamaktadırlar. Bu da göstermiştir ki, günümüzde kullanılan lux metreler gerçekte algılanan ışığın gücünü doğru ve tutarlı olarak göstermemektedir. Sonuç olarak Işık verimliliği ve algılanan ışığın doğru olarak ölçülmesi için ışık ölçerlerin hem fotopik hem de skotopik aydınlatmaya göre kalibre edilmesi gerekmektedir.

LED ışıkları Skotopik aydınlatma olarak zengin ışık kaynakları oldukları için algılanan aydınlık seviyesi çok daha yüksektir.