Aydınlık ya da aydınlatma seviyesi bir yüzey üzerinde birim alan başına düşen toplam ışık miktarıdır. Birimi lüks‘tür ve kısaltılmış şekilde lx olarak kullanılır.
Kısaltma, tıpkı lümen ve kandela terimlerinde olduğu gibi sayısal ifadeden sonra kullanılır. Örneğin; 100 lx, 1.000 lx, 10.000 lx gibi.
Bir lüks, metrekare başına bir lümene eşittir. Bir kandela şiddetindeki ışık, bir metre mesafede bir lüks seviyesinde aydınlatma sağlar.
Bir ortamın ne kadar aydınlatıldığı, lüks değeriyle ifade edilir. Ne kadar yüksek lüks değerine ulaşılırsa, o kadar yüksek seviyede aydınlatma yapıldığı söylenebilir. Ancak unutulmamalıdır ki; fazla aydınlatma, iyi aydınlatma demek değildir. Aşırı aydınlatmanın da yetersiz aydınlatma gibi olumsuz etkileri bulunmaktadır.
Yaygın aydınlatma seviyelerinden bahsetmek gerekirse; güneşli bir günde 10.000 lüks, bulutlu bir günde 1.000 lüks, gün batımında 10 lüks, ay ışığı altında 0,1 lüks aydınlatma seviyesi görülebilir.
Lüks değeri, ışık kaynağının toplam ışık çıktısını ifade eden lümen ile ilişkilidir. Işık kaynağından uzaklaştıkça, ölçülen lüks değerinde düşüş görülür.
Işık küçük bir alana yoğunlaştırılırsa, o alan daha parlak olarak algılanır ve yüksek lüks değerine ulaşır. Ancak aynı miktarda ışık, daha geniş bir alana yayılırsa; daha loş bir görüntü oluşur ve daha düşük lüks değerleri ölçülür. Her iki ışık kaynağı aynı miktarda ışık yayıyor olsa da, odaklanmış kaynakta ışık daha yoğun olduğu için daha parlak olarak algılanır.
Genel olarak lüks, bir alana ulaşan, o alanda yayılan ışığın yoğunluğunun ölçüsüdür.
Bir ortamda, yüksek ışık çıktısına yani yüksek lümen değerine sahip aydınlatma elemanları kullanılırsa, yüksek seviyelerde aydınlatma sağlanır bu da yüksek lüks değerlerinin elde edilmesi demektir.
Örneğin, ofislerde 500 lüks aydınlatma istenirken oturma odalarında 100 lüks aydınlatma yeterli görülmektedir. Çizim ofislerinde, tekstil atölyelerinde ve laboratuvar gibi alanlarda ise 1.000 lüks gibi yüksek aydınlatma seviyelerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu noktada uygulama tipine göre güncel aydınlatma gereksinimleri gözden geçirilmelidir.
Bir ortamdaki aydınlatma seviyesi yani lüks değeri, lüksmetre adı verilen cihazlar ile ölçülür. Yalnızca aydınlatma seviyesi ölçümü yapan bu cihazlar el tipi taşınabilir donanımlar olarak tasarlanmıştır ve çok pahalı değildirler.
Hipotenüs® Yeni Nesil E-Ticaret Sistemleri ile Hazırlanmıştır.
